نقد فمینیستی نمایشنامه های بهرام بیضایی

فمینیست ها معتقدند که تمدن بشری، مردسالار و تحت کنترلِ مردان است و به گونه ای سازماندهی و اداره می شود که زنان را در همه جنبه های فرهنگی و اجتماعی به مردان وابسته می کند. هم چنین مدعی هستند که پیوسته تفکرِ مردسالار بر آثار ادبی حاکم بوده و این آثار غالباً به قهرمانانِ مذکر پرداخته اند و زنان در آن ها نقشی حاشیه ای داشته اند. از این رو، لزوم بازنگری در متون ادبی گذشته و به چالش کشیدن آن و نیز تولید آثاری با انگیزه نمایاندنِ عواطف و احساساتِ زنانه و مخالفت با قراردادهای مردسالار جامعه را پیشنهاد می کنند. علاوه بر نویسندگان زن، برخی نویسندگانِ مرد نیز چنین اندیشه هایی را در آثارشان بازتاب داده اند و به نمایاندنِ وضعیتِ نابسامان زنان و تفکر نادرست جامعه درباره آنان پرداخته اند. بهرام بیضایی از این دسته نویسندگان است و در نمایش نامه هایش به تبیینِ جایگاه زن و نشان دادن چهره ای متفاوت از او می پردازد و از این نظر با فمینیست ها هم سو و هم صدا می شود. نگاه سلطه جو، تحقیرآمیز و جنسی و ابزاری جامعه مردسالار به زن و البته منفعل نبودن و شوریدن زنان در برابر آن، از جمله مهم ترین مسائل فمینیستی در نمایش نامه های بیضایی است. مقاله حاضر، قرائتی فمینیستی از سه نمایش نامه پرده خانه، حقایق درباره لیلا دختر ادریس و ندبه است.